humghn.com
File download : https://www.mediafire.com/?6k5vwlqmgc8senv
Phần I : Asen
I- Đặc điểm và
các hợp chất của asen trong tự nhiên
1-Đặc điểm của
Asen
Asen còn gọi là thạch tín. Đây là một á
kim có độc tính cao và có nhiều dạng thù hình: màu vàng(phân tử phi kim) và một
vài dạng màu đen và xám(á kim),nói chung As hay tồn tại dưới dạng hợp chất
asenua và asenat.
-Vị trí trong bảng
tuần hoàn: 33,thuộc nhóm 15,chu kì 4
-Khối lượng nguyên tử: 74,92
Hình 1: Hình ảnh về Asen
Hình 1: Hình ảnh về Asen
-Cấu hình e:
[Ar]3d¹º4s²4p³
-Khối lượng riêng:
5727kg/m3
-Độ cứng:3,5
-Nhiệt độ nóng chảy:
817°C
-Nhiệt độ sôi: 614°C
Trạng thái
oxh:-3;+3;+5
Nhiệt bay hơi: 34,76
kj/mol
Nhiệt nóng chảy:
(xám) 24,44 kj/mol
Áp suất hơi: 100 kpa
tại 601°C
2,Các hợp chất
trong tự nhiên
Các hợp chất quan trọng nhất của asen là
ôxít asen (III), As2O3, (asen trắng'), opimen sulfua vàng (hay thư
hoàng) (As2S3) và hùng hoàng đỏ (As4S4), lục paris,asenat canxi,asenat hydro chì.
Mặt khác Asen cũng tìm thấy trong các
asenua kim loại như bạc,coban (cobaltit: CoAsS và skutterudit: CoAs3) hay
niken, hay như là các sulfua, và ôxi hóa như là các khoáng vật asenat như
mimetit, Pb5(AsO4)3Cl và erythrit Co3(AsO4)2. 8H2O, và
hiếm hơn là các asenit ('arsenit' = asenat (III), AsO33- chứ
không phải asenat (V), AsO43-).
Khoáng vật chủ yếu của asen là
Asenopirit(FeAsS).Khi bị nung nóng trong không khí asen thăng hoa ở dạng hợp chất
oxit Asen(III) để lại các oxit sắt.
II- Đặc điểm địa
hóa
1-Hành vi của
As trong quá trinh tạo khoáng tự nhiên
- Asen trong đá và quặng: Hàm lượng As trong
các đá magma từ 0,5 – 2,8 ppm, các carbonat – 2,0 ppm, đá cát kết tinh – 1,2
ppm thấp hơn trong các đá trầm tích (6,6 ppm). As là một trong những nguyên tố
có nhiều khoáng vật nhất, tới 368 dạng trong đó các nhóm hydroarsen và arsenat
– với 213 khoáng vật, sulfurarsenat – 73 khoáng vật, intêmtallit – 40 khoáng vật.
Trong các đá phiến sét phần lớn As tồn tại trong silicat (85,5 – 92,5%), phần
nhỏ còn lại ở dạng hợp chất khác như oxit, sulfat, arsenua (khoảng 7 - 14,5 %).
- Asen trong mỏ nhiệt dịch: Hàm lượng As trong
một số vùng mỏ nguồn gốc nhiệt dịch cao hơn so với khu vực không có khoáng hoá.
Có thể có nhiều quặng hoá nguồn gốc nhiệt dịch giàu arsen, hệ số làm giàu của
chúng so với đá vây quanh từ hàng chục tới hàng trăm lần và đương nhiên độc
tích sinh thái của các quặng này là lớn.
- Asen trong đất và vỏ phong hóa: As có xu hướng
được tích tụ trong quá trình phong hoá. Trong nhiều kiểu đất ở các cảnh quan địa
hoá khác nhau có hàm lượng As giàu hơn đá mẹ. Chẳng hạn, hàm lượng trung bình của
As trong các đá trầm tích lục nguyên thuộc mỏ vàng Khau Âu (Bắc Kạn) là 13 ppm
còn trong đất và vỏ phong hoá phát triển trên chúng là 16,9 ppm, đất trong các
dị thường quặng tới 92,3 ppm.
- Asen trong cá trâm tích bở dời: Hàm lượng tổng
As trong bùn biển đại dương thế giới là 1 ppm (A.P Vinogradov, 1967), trong trầm
tích Đệ tứ hạt mịn ở Kyoto, Sendai (Nhật Bản) khoảng 1-30 ppm. Hàm lượng trong
trầm tích Đệ tứ ở các lỗ As khoan nước
Hà Nội (6-63 ppm trong trầm tích sét nâu, 2-12 ppm trong sét màu xám 0,5 – 5
trong cát vàng – nâu xám) có quan hệ tuyến tính với hàm lượng Fe(OH)3, FeOOH.
Trong trầm tích biển ven bờ Việt Nam có hàm lượng As (trao đổi ion) dao động
trong khoảng 0,1-6,1 ppm.
2-Vai trò của
Asen đối với thế giới sinh vật
Như chúng ta đã biết, Asen là nguyên tố vi lượng,
rất cần thiết cho sự sinh trưởng và phát triển của con người và sinh vật. Asen
có vai trò trong trao đổi chất nuclein, tổng hợp protit và hemoglobin. Asen là
nguyên tố có mặt trong nhiều loại hóa chất sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp
khác nhau như: hóa chất, phân bón (lân - phốt phát, đạm- nitơ), thuốc bảo vệ thực
vật, giấy, dệt nhuộm... Nhiều ngành công nghiệp sử dụng nhiên liệu hóa thạch
như công nghiệp xi măng, nhiệt điện,... Công nghệ đốt chất thải rắn cũng là nguồn
gây ô nhiễm không khí, nước bởi Asen
3- Ảnh hưởng của
Asen đối với con người
Asen gây ung thư biểu mô da , phế quảng, phổi,
các xoang …do Asen và các hợp chất của Asen có tác dụng lên nhóm Sulphydryl
(-SH) phá vỡ quá trình phophoryl hóa. Các Enzisản sinh năng lượng của tế bào
trong chu trình axit xitric bị ảnh hưởng rất lớn. Enzym bị ức chếdo việc tạo phức
với Asen(III) làm ngăn cản sự sản sinh phân tử ATP. Do Asen có tính chất hóahọc
tương tự như Photpho, nên chất này có thể làm rối loạn photpho ở một số quá
trình hóa sinh